często spotykany
  • formy deprecjatywne rzeczowników męskoosobowych
    26.10.2004
    26.10.2004
    Witam.
    W OSPS, czyli Oficjalnym słowniku polskiego scrabblisty zamieszczone są takie formy jak: policjanty, ucznie, ministry, prezydenty, psychologi, sufie (od sufi); ghazie (od ghazi), krajcze, podczasze itd. Są to podobno tzw. formy potencjalne niemęskoosobowe od rzeczowników męskoosobowych. Czy aby na pewno nie są one sprzeczne z poprawną polszczyzną (żaden [!] słownik nie notuje takich form)?
    Dziękuję z góry za wyjaśnienia i pozdrawiam Redakcję ;)
  • bynajmniej – przynajmniej

    10.10.2020
    10.05.2006

    Szanowni Państwo!

    Spotykam się często z wypowiedziami zawierającymi słowo bynajmniej w znaczeniu 'przynajmniej', np. „Bynajmniej ja tak sądzę”. Przyznaję, że mnie to razi. Bardzo proszę o wyjaśnienie zasad używania słowa bynajmniej oraz o kilka przykładów poprawnego użycia. Dziękuję i pozdrawiam!

  • ilość czy liczba?
    17.10.2002
    17.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Czy można stosować słowo ilość w połączeniu z rzeczownikami policzalnymi? Mój problem wynika z tego, że często spotykane są konstrukcje takie, jak ilość telefonów w promocji ograniczona itp. Wiem, że w języku statystycznym dla rzeczowników policzalnych stosuje się wyłącznie słowo liczba, a nigdy ilość.
  • pierwsze 10 osób
    31.05.2004
    31.05.2004
    Spieramy się ze znajomymi na temat sformułowania często spotykanego z okazji rozmaitych konkursów: pierwsze 10 osób, które nadeślą prawidłową odpowiedź czy może pierwsze 10 osób, które nadeśle prawidłową odpowiedź? A może 10 pierwszych osób, które…? A może zmiana z pierwsze 10 osób na 10 pierwszych osób ma tu znaczenie?
    Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam.
  • różności
    22.01.2002
    22.01.2002
    Proszę o odpowiedź na trzy nurtujące mnie pytania:
    1) W książkach J. Chmielewskiej często spotykam się ze zwrotem typu: mleko mi wyszło. Czy jest to forma spotykana tylko w języku potocznym, czy można jej używać także np. w wypracowaniach itp.?
    2) Mój kolega w klasie ma bardzo rzadko według mnie spotykane imię – Iwo. Jakie jest pochodzenie tego imienia, czy żeńskie imię Iwona pochodzi od Iwa i czy to imię się odmienia, a jeśli tak, to jak?
    3) I jeszcze jedno pytanie związane z moim nazwiskiem – Snusz. Często przy wypisywaniu różnego rodzaju dyplomów nauczyciele nie wiedzieli, która forma byłaby lepsza – dla Zbigniewa Snusz czy też dla Zbigniewa Snusza?
    Z góry dziękuje za odpowiedź i pozdrawiam.
  • śś. Piotr i Paweł czy św. św. Piotr i Paweł?
    20.01.2003
    20.01.2003
    Do Pana Doktora Jana Grzeni mam pytanie w związku z Jego dzisiejszą radą na temat kościoła św. św. Męczenników. W zasadzie się zgadzam, formalnie Pańska rada jest słuszna, poparta stosowną regułą, jednak proszę mi wyjaśnić, dlaczego przez całe dziesięciolecia uczono (nie tylko mnie, to stoi w niektórych słownikach), że skrót wyrazu święci ma postać śś. Postać dziwną, przyznaję, ale dość często spotykaną, zwłaszcza w kontekście kościół śś. Piotra i Pawła. I druga sprawa, innego rodzaju. Czy nie sądzi Pan, że wyrażenie kościół św. św. Męczenników wygląda nieco dziwacznie i że – odpowiadając na pytanie korespondenta – warto by przy okazji doradzić niestosowanie skrótów w podobnych okolicznościach?
    Serdecznie pozdrawiam!
  • uchyłek Meckela

    31.01.2024
    20.03.2022

    Szanowni Państwo,

    czy prawidłowa forma to "uchyłek Meckla" czy "uchyłek Meckela"? Słownik medyczny PZWl oraz słownik Stedmana podają "Meckla", natomiast mianownictwo Feneisa "Meckela".

    Z poważaniem

    Anna Nowosielska

  • Adaptacja fleksyjna zapożyczeń

    10.01.2024
    29.12.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałbym dopytać w sprawie nieodmienności wyrażeń łacińskich typu modus operandi. W słowniku można odnaleźć sformułowanie, że wyrażenie w każdej formie jest takie samo. Dla osób znających jednak język łaciński zdania „analiza modus operandi sprawcy”, a tym bardziej „są różne przykłady modus operandi sprawców” wygląda co najmniej dziwacznie. Czy można jednak stosować odmianę takich zwrotów i budować zdania typu „analiza modi operandi”? Jaka jest też przyczyną tej nieodmienności? Z góry dziękuję za pomoc.


    Z wyrazami szacunku

    Daniel

  • arcydzięgiel
    8.06.2010
    8.06.2010
    Jak prawidłowo powinno się odmieniać nazwę rośliny arcydzięgiel? Czy poprawnie jest arcydzięgla, czy arcydzięgiela? Bardzo proszę o odpowiedź.
  • Bielanianin, bielaniak czy bielańczyk

    24.10.2018
    24.10.2018

    Nazwę mieszkańca dzielnicy miast tworzy się przez dodanie końcówki -anin, ale w wypadku mieszkańca Bielan znacznie częściej od trudnej do wymówienia formy bielanianin spotykam się z bielańczykiem. Tak jak w artykule http://ns2.architekturainternetu.pl/page/608,wspomnienia-starego-bielanczyka---dawne-wyprawy-do-miasta---jerzy-glosik.html. Istnieje również stowarzyszenie Młodzi Bielańczycy. Czy obie formy są poprawne? Czy można używać ich zamiennie?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego